Ảnh minh họa – Nguồn: baodansinh.vn

Nguyên nhân của các vụ đuối nước xuất phát từ sự lơ là, thiếu kiểm tra, giám sát của nhà trường, phụ huynh trong khi trẻ vốn có bản tính hiếu động, tinh nghịch, thường tự ý rủ nhau đi chơi, đi bơi ở những khu vực ao hồ, sông suối,… mà không lường trước được nguy hiểm. Bên cạnh đó, đa số các em bị đuối nước thường không biết bơi hoặc chưa được trang bị kỹ năng phòng, chống đuối nước (Theo số liệu của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thì chỉ khoảng 30% học sinh tiểu học và THCS ở Việt Nam biết bơi), đồng thời các khu vực nguy hiểm vẫn còn thiếu các bản đồ cảnh báo, rào chắn,...
Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm chỉ đạo công tác phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em nói chung, trong đó có việc phòng, chống đuối nước trẻ em nói riêng. Kết quả triển khai Chương trình phòng, chống Tai nạn thương tích trẻ em giai đoạn 2016 – 2020 đã đạt nhiều kết quả tích cực, trong đó số trẻ em bị tử vong do đuối nước giảm trung bình 100 trẻ em mỗi năm. Tuy nhiên, dù những nổ lực bước đầu đạt được thành quả đáng ghi nhận nhưng tỷ lệ trẻ tử vong do đuối nước vẫn còn ở mức độ đáng báo động (cao gấp 8 lần các nước có thu nhập cao). 
Theo thống kê của Vụ Giáo dục thể chất (Bộ Giáo dục và Đào tạo), tính đến cuối năm 2020, cả nước chỉ đạt 0,47 bể bơi/trường học. Đây là con số khá khiêm tốn mà nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự khó khăn trong kinh phí và nhân lực. Hiện nay, một số trường học các địa phương như: Tân Trụ (Long An), Yên Thế (Bắc Giang), Diễn Châu (Nghệ An),… đã vận động xã hội hóa xây dựng bể bơi di động, dạy bơi,… tại các trường. Có thể thấy, bên cạnh nguồn ngân sách nhà nước, việc linh hoạt vận động xây dựng bể bơi từ nguồn lực xã hội hóa góp phần hiện thực hóa việc mỗi trường học từ cấp Tiểu học đến Trung học cơ sở có bể bơi là việc làm cần thiết và đáng ghi nhận. Bởi không nhất thiết phải xây dựng những hồ bơi theo tiêu chuẩn thi đấu mà chỉ cần sử dụng hồ bơi phát huy tối ưu công năng, tiết kiệm chi phí tạo điều kiện để trẻ làm quen với nước, phổ cập bơi cho trẻ và giúp trẻ rèn luyện những kỹ năng tránh đuối nước đã góp phần thiết thực trong việc “xóa mù” bơi lội cho trẻ em, giảm thiểu tai nạn đuối nước ở trẻ.
Hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em (01/6 – 30/6/2022) với chủ đề “Chung tay bảo vệ trẻ em, hãy lên tiếng phòng, chống xâm hại, bạo lực trẻ em”, trong đó có những nội dung liên quan đến việc phòng, chống đuối nước cho trẻ em, mỗi cá nhân, đơn vị có liên quan đều cần có sự quan tâm, chung tay nhằm nâng cao công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em. Trong đó:
- Đối với chính quyền địa phương cần tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan tham gia quản lý chặt chẽ trẻ em trong thời gian không đến trường, đặc biệt là dịp nghỉ hè,… đảm bảo an toàn cho trẻ; Tổ chức vận động các hộ gia đình cam kết trách nhiệm xây dựng ngôi nhà an toàn, bảo đảm an toàn cho các em; Rà soát lập bản đồ cảnh báo các địa điểm có nguy cơ gây tai nạn đuối nước trên địa bàn,  đồng thời xử lý nghiêm những đơn vị, cá nhân thiếu trách nhiệm trong công tác phòng, chống tai nạn đuối nước trẻ em; Bố trí ngân sách hằng năm của địa phương theo phân cấp ngân sách hiện hành để thực hiện công tác phòng, chống đuối nước ở trẻ em và vận động xã hội hóa phát triển bể bơi thông minh để tổ chức các lớp dạy kỹ năng an toàn trong môi trường nước và phổ cập bơi an toàn cho trẻ, đặc biệt là những địa bàn có nguy cơ xảy ra đuối nước,…
- Đối với vai trò của Mặt trận Tổ quốc các cấp: Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động chăm sóc, bảo vệ trẻ em, trong đó quan tâm tuyên truyền đến các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số,…; Phối hợp với các cơ quan chức năng, tổ chức chính trị - xã hội phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng, chống đuối nước trẻ em cho cha mẹ, trẻ em, học sinh và cộng đồng dân cư; Tiếp tục thực hiện và nhân rộng phong trào “Toàn dân chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em” gắn với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” trên địa bàn dân cư, gắn kết tiêu chí về thực hiện quyền trẻ em với đánh giá nông thôn mới, đô thị văn minh,…; Tiếp tục phát huy vai trò của Ủy ban MTTQ Việt Nam trong công tác giám sát, phản biện xã hội việc triển khai thực hiện công tác chăm sóc và giáo dục trẻ em trên địa bàn, từ đó kịp thời phát hiện những bất cập trong công tác triển khai thực hiện để có kiến nghị, đề xuất kịp thời.
- Bên cạnh đó, nhà trường và gia đình phải có sự phối hợp chặt chẽ trong việc tuyên truyền, giáo dục, kiểm tra, giám sát trẻ, tránh để con em mình bị rủ rê, la cà và rơi vào những tình huống mất an toàn bởi trên thực tế, do hoàn cảnh khó khăn, có nhiều gia đình phải chật vật với cuộc sống mưu sinh mà thiếu sự quan tâm, lơ là với con cái để khi xảy ra những hậu quả thương tâm thì đã quá muộn. Việc thường xuyên cảnh báo những nguy cơ từ ao hồ, sông suối,… đồng thời dạy trẻ kĩ năng từ chối, bảo vệ chính mình, bảo vệ bạn bè,… không bao giờ là thừa.
“Chúng ta không chỉ có tháng hành động vì trẻ em mà phải luôn luôn hành động vì trẻ em” – Phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khi dự Lễ phát động Tháng hành động vì trẻ em và Khai mạc Hè năm 2022 cho thấy được sự tầm quan trọng trong công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em bởi trẻ em chính là tương lai của đất nước. Vì vậy, để vấn nạn đuối nước trẻ em không còn là vấn nạn “đến hẹn lại lên” chính là trách nhiệm của gia đình, nhà trường và cả toàn xã hội.

CÁT TIÊN