Thanh tra nhân dân là hình thức giám sát của Nhân dân thông qua Ban thanh tra nhân dân đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, việc thực hiện pháp luật về dân chủ ở cơ sở của cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm ở xã, phường, thị trấn. Ban thanh tra nhân dân hoạt động theo nguyên tắc khách quan, công khai, minh bạch, dân chủ và kịp thời; làm việc theo chế độ tập thể và quyết định theo đa số.
Về trách nhiệm của Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã: Hướng dẫn việc tổ chức Hội nghị Nhân dân hoặc Hội nghị đại biểu nhân dân ở ấp, khóm, tổ dân phố bầu Ban thanh tra nhân dân.
Ra văn bản công nhận Ban thanh tra nhân dân và thông báo cho Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân cùng cấp và nhân dân ở địa phương; tổ chức cuộc họp của Ban thanh tra nhân dân để Ban thanh tra nhân dân bầu Trưởng ban, Phó Trưởng ban, phân công nhiệm vụ cho từng thành viên.
Hướng dẫn Ban thanh tra nhân dân xây dựng chương trình, nội dung công tác; định kỳ nghe báo cáo về hoạt động của Ban thanh tra nhân dân; đôn đốc việc giải quyết những kiến nghị của Ban thanh tra nhân dân.
Động viên nhân dân ở địa phương ủng hộ, phối hợp; tham gia các hoạt động của Ban thanh tra nhân dân. Xác nhận biên bản, kiến nghị của Ban thanh tra nhân dân.

Quang cảnh lớp tập huấn 

Giám sát đầu tư của cộng đồng là hoạt động tự nguyện của Nhân dân sinh sống trên địa bàn xã, phường, thị trấn nhằm theo dõi, kiểm tra việc chấp hành các quy định về quản lý đầu tư của cơ quan, đơn vị liên quan trong quá trình đầu tư; phát hiện, kiến nghị với các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xử lý các vi phạm về đầu tư (trừ các công trình, dự án thuộc bí mật quốc gia theo quy định của pháp luật); là hình thức giám sát có tổ chức của Nhân dân.
Ban giám sát đầu tư của cộng đồng: Xây dựng kế hoạch giám sát; Gửi Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã để xin ý kiến.
Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã: Chủ trì làm việc với đại diện Uỷ ban nhân dân cấp xã và Ban giám sát đầu tư của cộng đồng để bàn và thống nhất về kế hoạch; Cùng ký xác nhận vào kế hoạch giám sát đầu tư của cộng đồng để trình Hội đồng nhân dân cấp xã xem xét, quyết định việc cấp kinh phí.

Quốc Phương